Türkiye’de enflasyon

  • 6.01.2022 09:53

Enflasyon genel anlamıyla fiyatlar genel seviyesinin sürekli olarak yükselmesi halidir. Toplumun bunu fark ettiği yer ise tükettiği ürün fiyatlarının sürekli olarak artması halidir. Fiyatlardaki artış toplumu tedirgin ettiği gibi piyasaya olan güveninin de azalmasına neden olmaktadır. Piyasaya güvenden ziyade insanın elinde ki paranın zamanla değersiz hale gelmesi çalışma şevkini kırmakta tasarruf alışkanlıklarını değiştirmektedir.

Fiyatlar genel düzeyinin sabitlenmesi yada fiyatlarda bir istikrar sağlanması merkez bankalarının en önemli görevidir. Bu durum merkez bankaları için görev olduğu gibi hükümetler için de en önemli husustur. Zira seçmen tercihlerini etkileyen en önemli etken elindeki varlıkların devlet yöneticileri tarafından ne kadar korunduğudur. Toplumun tüketim tasarruf yada yatırım gibi kararları alırken fiyatların aynı seviyede olması ve değişimlerden tedirgin olunmaması hali ise fiyat istikrarıdır. Fiyatlar genel seviyesi artışları yani enflasyonun tek haneli yada düşük seviyelerde olması tedirginlik yaratmaması itibariyle anlaşılabilir bir durumdur. Tam da bu noktada ülkenin huzuru için ekonomik ve sosyal yapının devamlılığı için fiyat istikrarı olmazsa olmaz bir durumdur.

Ülkemizde de son yıllarda enflasyon artış eğilimindedir. Bu eğilim bazı dönemlerde sakin, bazı dönemlerde ise aşırı olduğu gözlemlenmektedir. Enflasyonun yükseliş eğiliminde olması elinde tasarrufu olan tüketicilerin harcama eğilimlerini frenlemekte ve piyasanın hızını düşürmektedir. Bu durum beraberinde hükümet politikalarının tesirsiz hale gelmesine sebep olmaktadır. Piyasanın temel reformlarını yapmak yakın gelecekte mümkün olmadığından hükümetler reform yapmaktan kaçınmakta susuzluktan yanan piyasaya seçim odaklı olarak deniz suyu verilmektedir. Bu durum susuzluğu daha da artırmakta piyasanın dertlerine çare olmamaktadır.

Fiyat istikrarı aynı zamanda uluslararası rekabette önemli bir unsurdur.  Gelir dağılımının bozulmasına neden olan fiyat istikrarının bozulması hali aynı zamanda işgücü piyasasını da etkilemektedir. Emeği karşılı ücret geliri elde eden tüketiciler alım gücünün düşmesi karşısında çalışma şevkini ve verimini kaybetmekte bu durum ise toplamda ülke ekonomisine olumsuz yansımaktadır.

Enflasyonun oluşturduğu kırılganlık ve bozulmalar toplumun ekonomik ve sosyal refahının düşmesine, piyasa düzeninin bozulmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla para politikalarını oluşturma görevi de üzerinde bulunan merkez bankalarının öncelikli görevi fiyat istikrarını sağlamak olmaktadır.

Ülkemizde de enflasyon son yıllarda artış eğiliminde olup TÜİK tarafından açıklanan enflasyonun artış grafiği aşağıda verilmiştir. 2018 Yılının yaz aylarında artış yapan enflasyon daha sonraki süreçte kontrol altına alınmış ancak kontrollü süreç devam ettirilememiştir.

Enflasyonun artışında birçok faktör olmakla birlikte en önemlisi kur dinamikleridir. Türkiye gibi ihracatı ve ithalatı rezerv para ile yapılan ülkeler için kur seviyesi oldukça önemlidir. Türkiye’de son yıllarda enflasyon artışının yoğunluğu kur odaklı olduğu bilinmektedir. Üretimde kullanılan ara malları ve doğrudan tüketim mallarından oluşan ithalatımızın tamamı rezerv para ile temin edilmektedir. Dolayısıyla Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için kur rejimi anne karnındaki bir bebek için göbek bağı kadar önemlidir. Kurlarda yaşanacak yukarı yönlü bir artış enflasyonunda doğrudan sebebi olmaktadır. Dolayısıyla para piyasalarında fiyat istikrarını sağlamakla görevli olan merkez bankalarının en önemli silahı olan politika faiz oranın belirlenmesi kuyumcu hassasiyeti ile yapılmalı, piyasanın aksine sonuç verecek kararlar alınmamalıdır. İktisat biliminde insanlık tarihi kadar bir birikim mevcuttur. Bu birikimlerden yararlanmak için kimseden izin almaya gerek olmadığından yeni modellerin üretilmesi için yeni denemeler yapılması ihtiyacını bilim adamlarına bırakarak toplumu her geçen gün daha da fakirleştiren uygulamalardan vazgeçilmelidir.

Kaynak: https://tr.tradingeconomics.com/turkey/inflation-cpi

Yorum Yap

Yorum yazarak yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Düzce Son Haber (www.duzcesonhaber.com) hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.