Seçim ekonomisinin uygulamalarından daha önceki yazılarımızda da bahsetmiştik. Seçim ekonomisi tüm seçimlerde kullanılmıyor. Aslında doğrudan seçmen davranışlarını etkilemeye yönelik olduğundan, yönetimielinde bulunduran iktidar partilerinin hükümet etme gücünü kaybetmemek için kullandıkları bazı hususiyetler oluyor.

21 Yıllık yönetim sürecinde iktidar partisi ilk 10 yıl seçim ekonomisi uygulamadı. Zira muhalefet eden partilerin yönetme iddiasına sahip oy çoğunluğu bulunmuyordu. Ancak son yıllarda durum giderek değişti ve bu seçim öncesinde hükümet tam anlamıyla seçim ekonomisi uygulamaya başladı. O kadar sıra dışı uygulamalar ve vaatler gözlemleniyor ki bir insan olarak hayal gücümüz zorlanıyor. Bu durum iktidar partisinin bu seçimi ne kadar kritik gördüğünün de bir göstergesi. Yada seçimi kaybetme ihtimalinin artık iktidar partisinin sözlüğüne girmiş olması.

Önceki seçimlerde hassas bazı memur gruplarına uygulanacağı vaat edilen 3600 ek gösterge şimdilerde Cumhurbaşkanı tarafından şartları yeterli olan herkese uygulanacağı vaat ediliyor. Temmuz ayında ise tüm memurlar dolgun maaş zammı yapılmak üzere gerekli hazırlıkların yapıldığı belirtiliyor. Oysa şimdiye kadar bahsedilmeyen bu iyileştirmeler sanki seçimin kazanılması kesin gibi temmuz ayında yapılacak düzenleme olarak ilan ediliyor.

Seçim ekonomisinden kademeli olarak emekli ayılıkları da nasibini aldı. Emeklilerin aylıklarına yapılan maaş zammından sonra çok düşük seviyelerde kalan maaşlar olunca hükümet yeni bir kararla en düşük emekli maaşını 7.500-tl olarak belirledi. Aslında kök aylıklara yapılan bir düzenleme değil bu. Zira emekli maaşları kanun ile artırılır. En düşük emekli maaşı 7.500-tl kararı ise kanun hükmünde kararname ile düzenlendi. Yani halen bire çok emeklinin kök aylığı 5 bin civarında.

Yapılan zamlara rağmen ülkede enflasyonun yüksek olması, çalışan ücretli kesimin elindeki varlıkların erimesine neden olmaktadır. Böyle bir durumda iktidar tam olarak seçim ekonomisine yönelik bir adımda bulunmuş, asgari ücreti son yılların en yüksek oranı ile artırmıştır. Ne var ki asgari ücret beklenen refah artışını sağlayamamış enflasyon karşısında erimiştir. Son yıllarda uygulanan bu politikalar çalışan kesim içinde asgari ücretli oranını %70’lere çıkarırken iktidar yine asgari ücrette önemli bir artışı hükümette kaldığı takdirde temmuz ayında gerçekleştireceğini vaat etmiştir.

Seçime giden süreçte önemli bir diğer adım da kamuda çalışan sözleşmelilerin kadrolu yapılması yolunda oldu. 500 Bine yakın kişiyi doğrudan etkileyen bu kadar çalıştıkları kurumlarda personel yapısında da ciddi bir yük oluşturdu. Zira iş güvencesi Türkiye’de personel verimliliğini düşürdüğü önemli bir gerçek. Burada vurgulanması gereken en önemli nokta ise bahsi geçen sözleşmelilerin tamamına yakının mevcut iktidar döneminde işe alınmış olmalarıdır. İşe alımlarda özel listelerin özel referanslarla hazırlandığının iddia etmek uzak bir ihtimal değil.

Ekonomi yönetiminin son dönemde uyguladığı gerçekçi olmayan faiz politikası iktidarın seçim ekonomisi üzerindeki en önemli araçlarından biri oldu. Düşük faiz uygulamalarını biraz da cebri olarak uygulamaya çalışan iktidarın ekonomide yapısal olarak kırılmalara yol açtığının farkında bile olmaması bu seçimi ne denli kritik gördüğünün de bir diğer ifadesi olsa gerek. Düşük faizli kredi politikaları ile piyasalar nakite doyurulurken enflasyon da beraberinde geldi. Düşük faiz çok daha fazla harcama demek olduğundan piyasalar ısındı ve ekonomide oluşan tahribat daha da hızlandı. Elbette hızlanan ekonominin soğutulması  frenleme ile mümkün ancak burada frene kimin basacağı en merak edilen konuların başında geliyor.  

Son yılların en kritik seçimine gittiğimiz bu günlerde yaygın ve yoğun bir istikrarsızlık ortamında ucuz kredinin cazibesi mi yoksa geleceğe dair ifade hürriyeti, adalet, insan hakları, mülkiyet hakkı, liyakat ve eşitlik gibi çok daha önemli reflekslere mi karar verilecek? Galiba kısa süre içinde bunun cevabını alacağız.